|
الگوی عوامل فردی و خانوادگی موثر بر موفقیت تحصیلی دانشآموزان متوسطه مناطق کم-برخوردار: نظریه دادهبنیاد
|
ایمان سیدمحرمی1    ، حسین کارشکی 2، سیدعلی کیمیایی3 ، مریم بردبار4 |
1- دانشجوی دکتری مشاوره، گروه روانشناسیِ مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- دانشیار گروه روانشناسیِ مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، kareshki@um.ac.ir
3- دانشیار گروه روانشناسیِ مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
4- استادیار گروه روانشناسیِ مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران |
|
|
چکیده: (617 مشاهده) |
مقدمه: تحقیقات نشان میدهد دانشآموزانی که در مناطق کمبرخوردار زندگی میکنند در مقایسه با سایر گروهها موفقیتهای کمتری دارند، در حالیکه موفقیت تحصیلی شاخص اشتغال، رفاه و کاهش حساسیت به فقر است. هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی فرایندهای فردی و خانوادگی موثر بر موفقیت تحصیلی دانشآموزان متوسطه است.
روش ها: این پژوهش کیفی با استفاده از روش نظریه دادهبنیاد است. نمونه پژوهش حاضر را 49 نفر شامل دانشآموزان متوسطه اول و دوم، معلمان و والدین شهرستان رشتخوار در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل دادند. نمونه مطالعه حاضر با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و با در نظر گرفتن نقطه اشباع نظری انتخاب شد. دادهها با بهرهگیری از مصاحبه نیمهساختاریافته جمعآوری و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از مدل پارادایمی دادهبنیاد استراوس و کربین انجام شد.
یافتهها: نتایج تحلیل مصاحبهها به استخراج 180 مفهوم، 105 مقوله فرعی و 25 مقوله اصلی انجامید. شرایط علّی از 6 مقوله اصلی شامل (عبرتآموزی تحصیلی، افتخارآفرینی تحصیلی، تجارب کارآمد تحصیلی، کارکرد فرهنگی خانواده، کارکرد تربیتی خانواده، کارکرد تحصیلی خانواده)، پدیده اصلی از مقوله چشمانداز مثبت تحصیلی، شرایط مداخلهگر از 4 مقوله اصلی (کارکرد ساختاری خانواده، کارکرد عاطفی خانواده، کارکرد ارتباطی خانواده، کارکرد مذهبی خانواده)، شرایط زمینهای از 4 مقوله اصلی (معنویت تحصیلی، خلق و خوی تحصیلی، احساس رضامندی، کارکرد خودارتقایی خانواده)، راهبردها از 4 مقوله اصلی (والایش تحصیلی، کنشوری تحصیلی، مهارتهای زندگی تحصیلی، سماجت تحصیلی) و پیامدها از 6 مقوله اصلی (غلبه بر کلان روایتهای مخرب، سبک زندگی تحصیلی، بستر پیشرفت، مؤانست به موفقیت، برازندگی نقش، خلاقیت تحصیلی) تشکیل شده است.
نتیجهگیری: داده‌های کیفی تحلیل شده نشان میدهد موفقیت برای همه قابل دستیابی است و برای ارتقای موفقیت تحصیلی دانشآموزان با وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایین، رشد موفقیتآمیز عوامل فردی و نقشآفرینی کارکردهای خانوادگی حائز اهمیت است. |
|
| واژه‌های کلیدی: دانش آموزان مناطق کم برخوردار، موفقیت تحصیلی، نظریه داده بنیاد |
|
|
متن کامل [PDF 532 kb]
(178 دریافت)
|
نوع مطالعه : پژوهشی کيفی |
موضوع مقاله:
نظریه‌های یادگیری و آموزش در علوم پزشکی
دریافت: 1402/1/30 | پذیرش: 1402/3/21 | انتشار: 1403/7/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
