مقایسه میزان رضایتمندی دانشجویان مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی کرمان از رشته تحصیلی

مقدمه

نیروی انسانی کارآمد، علاقه مند و متعهد نقش مهمی در ارتقاء سطح سلامت جامعه ایفا می‌کند. علاقه و رضایت از تحصیل از مهمترین عوامل مؤثر در تربیت نیروی انسانی کارآمد می‌باشند، که توجه به آن، باید در صدر اولویت‌های برنامه ریزی آموزشی قرار گیرد^[1]. مطالعات نشان داده‌اند که میزان مشروط شدن در دانشجویانی که رضایت کمتری از رشته تحصیلی خود دارند، بیشتر است^[2]. بررسی میزان رضایت تحصیلی می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای راهنمایی دانشجویان و شاخصی برای بهبود عملکردها در نظر گرفته شود و میزان موفقیت دانشگاه را نشان دهد. از سوی دیگر بررسی رضایت دانشجو در افزایش آگاهی از فرایند آموزشی و کیفیت آموزشی مؤثر بوده و گویای میزان توجه و علاقه دانشجویان به یادگیری و آموزش است. رضایت از تحصیل به عنوان یکی از شاخص‌های اندازه گیری کیفیت یادگیری و آموزش دانشجویان شناخته شده است و می‌تواند بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان مؤثر باشد^[3،4]. مقصود از رضایت تحصیلی نگرش کلی فرد درباره رشته تحصیلی خود می‌باشد، این که رشته مورد نظر تا چه اندازه پاسخگوی نیازها و توانایی‌ها، رغبت‌ها و خصوصیات شخصی فرد می‌باشد^[5].

از آنجایی که داوطلبان ورود به دانشگاه هنگام انتخاب رشته تحت فشارهای روحی و روانی عوامل مختلف قرار می‌گیرند، ناهماهنگ بودن این عوامل با علایق و ویژگی‌های فردی و روحی آنان می‌تواند بعدها نارضایتی تحصیلی آنان را به دنبال داشته باشد. با توجه به اینکه یکی از سرمایه‌های عظیم هر کشور نیروی انسانی کارآمد و با انگیزه آن کشور می‌باشد، اگر فردی بدون شناخت، علاقه و آگاهی از توانایی‌های فردی گام در رشته‌ای گذاشته و بدون توجه به رشته تحصیلی خود، شغلی را انتخاب کند، کارآمدی وکارایی مناسب را نداشته و بخش عظیمی از هزینه‌هایی که دولت صرف تحصیل و آموزش وی کرده است، را به هدر می‌دهد. طی بررسی‌های انجام شده، فرد با توجه به عواملی مانند شرایط اقتصادی و بازار کار، قضاوت و ارزیابی جامعه در مورد رشته‌های مختلف،  ترجیحات دوستان و آشنایان و خانواده و همچنین آرزوها و علایق شخصی، رشته تحصیلی خود را انتخاب می‌کند، تا از این طریق بیشترین رضایت شخصی را نصیب خود کند^[6،7،8]. بنابراین ارزیابی مثبت از رشته تحصیلی موجب افزایش رضایت تحصیلی دانشجویان می‌شود^[4]. علاقه به رشته انتخابی می‌تواند موجب پیشرفت و ارتقای علمی دانشجویان و یا برعکس منجر به دلزدگی و ناامیدی و خستگی از ادامه تحصیل گردد^[9]. نداشتن آگاهی و علاقه به رشته تحصیلی موجب بوجود آمدن عدم تطابق بین آینده شغل افراد با نیازها و انتظارات می‌شود و عواقب سوء ناشی از این مسئله متوجه نظام آموزشی و سیستم سلامت می‌گردد^[10]. بر اساس مطالعه Schunk انگیزه تحصیلی بر خودکارآمدی دانشجویان تأثیرگذار است^[11].

 با توجه به حساسیت شغلی بالای رشته‌های علوم پزشکی به دلیل ارتباط مستقیم با جان انسان‌ها و سلامتی جامعه اهمیت توانمندسازی انها دوچندان می‌شود و هر عاملی که بتواند این توانمندی را افزایش دهد از اهمیت بالایی برخوردار است^[1]. مدارک پزشکی به عنوان یکی از شاخص‌ترین متغیرهای علوم بهداشتی بخصوص در جهت نشان دادن جریان کاری و کیفیت‌های درمانی  ابزار قابل ارزشی به شمار می‌رود. که اگر توان بالای مدارک پزشکی به نحو صحیح مورد استفاده قرار گیرد، ارتقاء سطح بهداشت و درمان را به همراه خواهد داشت. بنابراین دانشجویان این رشته باید از توانایی علمی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند به بهترین نحو، آمار واطلاعات مورد نیاز برنامه ریزان بهداشتی را تهیه نمایند. این در صورتی امکان پذیر است که دانشجویان این رشته با انگیزه‌ای بالا و رضایتمندی از حرفه خود به ادامه تحصیل بپردازند^[12].

در سالهای اخیر همراه با توسعه سیستم‌های  رایانه‌ای اطلاعات سلامت و تغییر مدارک پزشکی کاغذی به الکترونیک، فرصت‌های جدید برای شاغلین حرفه مدارک پزشکی ایجاد شده است و از طرف دیگر، نیازهای آموزشی جدیدی از جمله نیاز به ارتقاء مهارت در زمینه استفاده از رایانه و فناوری اطلاعات در مدارک پزشکی را برای آنها ایجاد کرده است. این تغییر منجر به تحولی نوین در نظام آموزشی گردید. به نحوی که رشته‌ای جدید با عنوان رشته فناوری اطلاعات سلامت جایگزین رشته مدارک پزشکی گردید^[6].

یکی از عوامل تأثیرگذار در رضایت دانشجویان محتوای آموزشی می‌باشد. رشته فناوری اطلاعات سلامت و رشته مدارک پزشکی شباهت‌هایی از لحاظ محتوای آموزشی با یکدیگر دارند و عملاً رشته فناوری اطلاعات سلامت با تغییر محتوای آموزشی رشته مدارک پزشکی تأسیس گردید. علی رغم این که رشته مدارک پزشکی سال‌هاست در دانشگاه‌های علوم پزشکی تدریس می‌شود ولی گاهی حتی بسیاری از دانشجویان گروه علوم پزشکی این رشته را نمی‌شناسند. دانشجویان شاغل به تحصیل در این رشته نیز اظهار کردند که این رشته را بدون آگاهی انتخاب کرده‌اند و یا حتی در زدن کد رشته اشتباه کرده‌اند. با توجه به پررنگ شدن نقش رشته مدارک پزشکی درتولید، نگهداری و بازیابی اطلاعات، این رشته جایگاه مناسبی در بین رشته‌های علوم پزشکی در ایران، پیدا کرده است. از آنجاییکه نیروی انسانی کارآمد یکی از منابع و سرمایه‌های عظیم یک کشور می‌باشد، هر فرد باید با توجه به علاقه و توانایی‌های خود، در یک رشته و زمینه‌ی خاص به تحصیل پرداخته و در آن رشته مشغول به کار گردد تا با تسلط و آگاهی کافی نسبت به آن شغل، کارایی مناسب را داشته و موفق گردد.

تحقیقات Sadeghian و همکاران نشان می‌دهد، رشته‌های پزشکی و زیر مجموعه‌های آن از جمله پر طرفدارترین رشته‌های دانشگاهی در کشور ایران بوده که دانشجویان این گروه‌ها در طی دوره تحصیلی خود به واسطه وجود عوامل فشارزایی چون محیط آموزش بالینی، مواجه بودن با بیماران و نیز فشرده بودن واحدهای درسی در دوره‌های کارآموزی و کارورزی، بیش از سایر دانشجویان به اختلالات روانی و عاطفی مبتلا می‌شوند^[13].

Kabirzadeh و همکاران بر اساس تحقیقاتی که انجام دادند به این نتیجه رسیدند که دانشجویان مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت آگاهی چندانی در زمان انتخاب رشته تحصیلی خود از محتوای رشته نداشتند و والدین آنان تأثیر زیادی در انتخاب رشته فرزندان خود داشتند ^[14]. همچنین برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که دانشجویان نسبت به رشته تحصیلی خود رضایت کمی دارند ^[12،15]. با توجه به اهمیت رضایتمندی افراد در انجام فعالیت‌های حرفه‌ای و از جهت ارتقای توان علمی، میزان یادگیری و پیشرفت تحصیلی و تاثیری که رضایتمندی از رشته تحصیلی روی سلامت روان و حتی پیشرفت تحصیلی دانشجویان دارد^[16]، که ضمن تأثیر بر زندگی فردی، اجتماعی، تحصیلی و شغلی آنان در تربیت مدیران و برنامه ریزان آینده کشور نیز تأثیرگذار خواهد بود^[17]، در این پژوهش سعی گردیده است تا میزان رضایتمندی دانشجویانی که در این حرفه مشغول تحصیل هستند، مورد ارزیابی قرار گیرد، تا مشخص شود با توجه به حذف رشته مدارک پزشکی و جایگزین شدن رشته فناوری اطلاعات سلامت بجای آن آیا بین نگرش دانشجویان این دو رشته نیز تغییری به وجود آمده است؟ بنابراین این مطالعه با هدف تعیین میزان رضایتمندی دانشجویان رشته مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی کرمان از رشته تحصیلی خود و مقایسه میزان رضایتمندی این دو گروه با هم در نیمسال اول سال تحصیلی 93-92 طراحی و اجرا شد.

روش‌ها

پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع مقطعی می‌باشد. کل دانشجویان رشته‌های مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت در حال تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی کرمان در نیمسال اول سال تحصیلی 93-1392 (120 نفر) به روش سرشماری، مورد مطالعه قرار گرفتند. در زمان انجام پژوهش، در این دانشگاه دو گروه دانشجو در مقطع کارشناسی مدارک پزشکی(50 نفر) و چهار گروه دانشجو در مقطع کارشناسی فناوری اطلاعات سلامت (70 نفر) در حال تحصیل بودند که از مجموع تعداد کل افراد جامعه پژوهش، 100 نفر در مطالعه حاضر شرکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش برگرفته از پرسشنامه رضایتمندی مورد استفاده درپایان نامه‌ای^[18] تحت عنوان "بررسی میزان اگاهی و نگرش دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی-درمانی دانشگاه علوم پزشکی کرمان نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی خود در سال 1387" می‌باشد که روایی آن توسط متخصصین و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (7/95%) و سطح معنی داری 01/0 مورد تأیید قرار گرفته بود. پرسشنامه مشتمل بر دو بخش بوده؛ بخش اول اطلاعات فردی و تحصیلی و بخش دوم پرسشنامه مربوط به بررسی میزان رضایتمندی دانشجویان از رشته تحصیلی خود شامل 20 سؤال 6 گزینه‌ای بود. پاسخ سؤالات بر اساس طیف 6 گزینه‌ای لیکرت از"بسیار کم" تا "بسیار زیاد" تنظیم شده بود. پرسشنامه قبل از توزیع در اختیار متخصصان رشته مربوطه قرار گرفت و از حیث روایی صوری و محتوا تأیید گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها برای گزینه‌های هر سؤال برحسب نوع پاسخ، نمره یک تا شش در نظر گرفته شد. سپس میانگین و میانه کل سؤالات محاسبه گردید؛ چنانچه میانگین بالاتر از میانه بود، میزان رضایتمندی در حد بالا و اگر میانگین پایین‌تر از میانه بود، میزان رضایتمندی، پایین ارزیابی می‌گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم افزارSPSS  نسخه 20 و با استفاده از آمارهای توصیفی شامل محاسبه میانگین، انحراف معیار و توزیع فراوانی و آمار تحلیلی شامل آزمون آماری تی-استیودنت و ضریب همبستگی پیرسن همبستگی (جهت تعیین رابطه میان دامنه‌های مورد پژوهش و متغییرهای مطالعه) صورت گرفت. سطح معنی داری 05/0>P در نظر گرفته شد. مجوز این مطالعه از دانشگاه علوم پزشکی کرمان گرفته شد. رضایت شرکت کنندگان به صورت شفاهی جلب شد و تکمیل پرسشنامه به عنوان ملاک رضایت به شرکت در مطالعه به حساب آمد.      

نتایج

در مجموع 61 پرسشنامه توسط دانشجویان رشته فناوری اطلاعات سلامت و 39 پرسشنامه توسط دانشجویان رشته مدارک پزشکی تکمیل گردید. بیشتر افراد مورد مطالعه در گروه سنی 21 تا 25 سال قرار داشتند (40%) و میانگین سن  آنها 26/23 سال بود. 91% از افراد مورد مطالعه مؤنث و  69% مجرد بودند. بیش از سه چهارم از دانشجویان در دوره روزانه مشغول به تحصیل بودند که  7/73% از آنها غیر بومی بودند. در مجموع 86% از آنها رتبه بالای 5000 داشتند. معدل دانشجویان بین 13 تا 19 و میانگین معدل 69/16 بود. همچنین بیشتر دانشجویان مورد مطالعه در سال دوم مشغول به تحصیل بودند (38%) (جدول 1).

جدول 2، توزیع فراوانی پاسخ دانشجویان دو رشته، نسبت به دامنه‌های پژوهش را نشان می‌دهد. طبق یافته‌های بدست آمده دانشجویان رشته فناوری اطلاعات سلامت نسبت به دانشجویان رشته مدارک پزشکی، از رضایت بیشتری نسبت به امکانات آموزشی دانشگاه و نگرش مثبت‌تری نسبت به ماهیت کار و رشته تحصیلی‌شان برخوردار بودند. همچنین آنها نسبت به دانشجویان رشته مدارک پزشکی در اندازه علاقه‌شان نسبت به رشته تحصیلی خود تغییر مثبت‌تری احساس می‌کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که دانشجویان رشته مدارک پزشکی نسبت به دانشجویان رشته فناوری اطلاعات سلامت، از آگاهی بیشتری نسبت به رشته تحصیلی و ماهیت کار رشته تحصیلی خود، برخوردار بودند. همچنین آنها، تأثیر امکانات آموزشی بر علاقه به رشته و کسب مهارت‌های لازم در خصوص رشته تحصیلی را بیشتر می‌دانستند. میانگین و میانه میزان رضایتمندی دانشجویان از رشته تحصیلی به ترتیب در دانشجویان مدارک پزشکی 23/4 و 25/4 و در بین دانشجویان فناوری اطلاعات سلامت 08/4 و 06/4 به دست آمد. از آنجایی که میانگین نمره تقریباً برابر با میانه نمره بود، بنابراین میزان رضایتمندی دانشجویان هر دو رشته از رشته تحصیلی، در حد متوسط ارزیابی گردید.

طبق یافته‌های بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، در جامعه مورد مطالعه سن تأثیری برآگاهی نسبت به رشته، امکانات آموزشی، علاقه به رشته تحصیلی، نگرش به ماهیت کار، نگرش نسبت به رشته، تأثیر امکانات آموزشی بر کسب مهارت، تأثیر امکانات آموزشی بر علاقه به رشته نداشت، ولی با افزایش سن آگاهی نسبت به ماهیت کار نیز افزایش می‌یافت.    

جدول 4 نتایج مقایسه دامنه‌ها بر اساس دامنه‌های پژوهش را نشان می‌دهد. مقایسه دامنه‌ها بر اساس متغیرهای مطالعه با استفاده از آزمون تی-استیودنت، نشان داد که رابطه معنی داری بین جنسیت، محل زندگی، رتبه کنکور با دامنه‌های پژوهش وجود ندارد.  

بین وضعیت تأهل افراد مورد مطالعه و آگاهی نسبت به ماهیت کار رابطه معنی داری مشاهده شد. طبق یافته‌های بدست آمده آگاهی افراد متأهل نسبت به ماهیت کار با میانگین 93/8 به مراتب بیشتر از افراد مجرد با میانگین 02/8 بود.

همچنین بین وضعیت شغلی افراد مورد مطالعه و آگاهی نسبت به رشته تحصیلی، آگاهی نسبت به ماهیت کار رابطه معناداری وجود داشت. طبق یافته‌های بدست آمده آگاهی افراد شاغل نسبت به رشته تحصیلی با میانگین 43/13 به مراتب بیشتر از افراد بیکار با میانگین 23/12 بود و آگاهی افراد شاغل نسبت به ماهیت کار با میانگین 53/9 بیشتر از افراد بیکار با میانگین 73/7 بود.  

بین دوره تحصیلی افراد مورد مطالعه و آگاهی نسبت به ماهیت کار رابطه معناداری وجود داشت. طبق یافته‌های بدست آمده آگاهی افراد محصل در دوره شبانه نسبت به ماهیت کار با میانگین 00/10 به مراتب بیشتر از افراد محصل در دوره روزانه با میانگین 98/7 بود.

دانشجویان در این مطالعه از نظرترم تحصیلی در دو دسته، سال اول دوم (ترم 1 تا 4)، سال سوم و سال چهارم (ترم 5 تا 8) تقسیم شده بودند. نتایج نشان داد که رابطه معناداری بین‌ترم تحصیلی و آگاهی نسبت به ماهیت کارو نیز تأثیر امکانات آموزشی بر کسب مهارت وجود دارد. بطوریکه افرادی که در سال‌های اول یا دوم تحصیلی، مشغول به تحصیل بودند، نسبت به افرادی که در سال‌های سوم یا چهارم در حال تحصیل بودند، آگاهی بیشتری نسبت به ماهیت کار داشتند و تأثیر امکانات آموزشی بر کسب مهارت را بیشتر می‌دانستند.

(جدول 4)

بحث

این مطالعه با هدف تعیین رضایت مندی دانشجویان رشته فناوری اطلاعات سلامت و مدارک پزشکی از رشته تحصیلی انجام گرفت. بر اساس یافته‌های پژوهش، میزان رضایتمندی دانشجویان هر دو رشته از رشته تحصیلی، در حد متوسط ارزیابی گردید، که با نتیجه پژوهش انجام شده توسط Anbari و همکاران^[19] که میانگین نمره رضایت از رشته تحصیلی در بین دانشجویان در حد متوسط بود، هم خوانی داشت. همچنین با نتیجه پژوهش انجام شده توسط  Edraki و همکاران^[4] که نشان دادند بیش از نیمی از دانشجویان پرستاری رضایت متوسطی از رشته تحصیلی خود داشتند. اما با پژوهش Serajzadeh و Javaheri ^[20] که اکثریت دانشجویان از رشته تحصیلی خود رضایت کم داشتند، همخوانی ندارد.  Behnampour و همکاران ^[1] نیز نشان دادند که رضایتمندی از رشته تحصیلی در مطالعه آن‌ها در سطح مطلوبی نیست.

همچنین این پژوهش با مطالعه Ahmadi  و Zargar ^[21] که اکثر دانشجویان به رشته تحصیلی خود علاقه داشتند، همخوانی ندارد. در مطالعات Sanaei Nasab ^[15] و Rejali^[22] بیش از 90% از دانشجویان از رشته تحصیلی خود رضایت داشتند و نگرش مثبتی به رشته تحصیلی خود داشتند که با مطالعه حاضر همخوانی ندارد.

به نظر می‌رسد بخشی از این تفاوت‌ها مربوط به سطح دانشگاه‌ها و محیط آموزشی دانشگاه‌ها باشد. از سایر علل این تفاوت‌ها می‌توان به برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌ها و نقش دانشکده‌ها، گروه‌های آموزشی و اساتید بر بهبودی نگرش نسبت به رشته تحصیلی و رضایتمندی از رشته تحصیلی اشاره نمود.

نتایج مطالعه نشانگر آن است که شناخت بسیاری از دانشجویان به هنگام انتخاب رشته ناکامل و دانشجویان، رشته تحصیلی خود را بر اساس آگاهی انتخاب نمی‌کنند و تعداد اندکی از دانشجویان هر دو رشته بر اساس آگاهی به محتوای رشته تحصیلی آن را انتخاب کرده بودند، که این نتیجه با نتایج مطالعه Nedjat ^[23] و Kabirzadeh ^[14] همخوانی دارد.

میانگین نمرات نگرش افراد مورد مطالعه نسبت به آینده شغلی خود پایین بود، که نشانگر نگرش منفی نسبت به آینده شغلی در بین دانشجویان می‌باشد و همچنین اکثر دانشجویان نگرش قابل قبولی نسبت به رشته تحصیلی خود نداشتند. آشنایی کامل‌تر دانش آموزان با رشته‌های تحصیلی دانشگاهی قبل از شرکت در آزمون سراسری می‌تواند در بهبود نگرش آنها مفید واقع شود. طبق
یافته‌های بدست آمده دانشجویان هر دو رشته نسبت به ماهیت کار رشته تحصیلی خود آگاهی کمی داشتند و دانشجویان رشته مدارک پزشکی (میانگین 75/4) نسبت به دانشجویان فناوری اطلاعات سلامت (میانگین 77/3) آگاهی بیشتری نسبت به ماهیت کار رشته تحصیلی خود داشتند، که یکی از دلایل آن احتمالاً به خاطر این است که دانشجویان مدارک پزشکی اکثراً شاغل می‌باشند، بنابراین دید مثبتی نسبت به ماهیت شغلی رشته تحصیلی خود دارند. ولی نگرش آنها نسبت به رشته تحصیلی‌شان از دانشجویان فناوری اطلاعات سلامت، منفی‌تر می‌باشد. به عبارتی با اینکه دانشجویان فناوری اطلاعات سلامت، نگرش مثبت‌تری نسبت به رشته تحصیلی خود داشتند ولی نگرش دانشجویان دو رشته نسبت به رشته تحصیلی خود قابل قبول نبود. در مطالعه Samadi^[9] نگرش افراد نسبت به آینده شغلی پایین‌تر از حد قابل قبول بود، در حالی که اکثر دانشجویان نگرش قابل قبولی نسبت به رشته تحصیلی خود داشتند. اما این بخش از یافته‌ها با مطالعه Rejali ^[22] که در آن نگرش دانشجویان به آینده شغلی مثبت ارزیابی شد، همخوانی ندارد.

 بر اساس نتایج بدست آمده دانشجویان رشته فناوری اطلاعات سلامت (11/4= ) نسبت به دانشجویان مدارک پزشکی (66/3= ) تغییر مثبت‌تری نسبت به میزان علاقه‌شان از رشته تحصیلی داشتند ولی در کل دانشجویان دو رشته علاقه‌ای نسبت به رشته تحصیلی خود نداشتند و بیشتر افراد مورد مطالعه رشته تحصیلی خود را با علاقه انتخاب نمی‌کردند.

اکثر دانشجویان اظهار داشتند که با رشتۀ تحصیلی خود به موقعیت اجتماعی دلخواه نمی‌رسند. بیش از نیمی از افراد بیان کردند که در صورت شرکت مجدد در کنکور رشتۀ مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت را انتخاب نخواهند کرد، که این با مطالعه Rejali همخوانی ندارد^[22]. شاید یکی از دلایل عدم رضایتمندی در مطالعه حاضر همین باشد که دانشجویان احساس می‌کنند به موقعیت اجتماعی دلخواه نمی‌رسند. بنابراین توصیه می‌گردد، شناسایی و مداخلات لازم جهت افزایش رضایتمندی و علاقه به رشته در دانشجویانی که رضایت کمتری از رشته تحصیلی خود دارند، انجام شود.

پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که چه چیزی بر این میزان رضایتمندی تأثیر می‌گذارد و در این نسبت‌ها تفاوت ایجاد می‌کند؟ بر اساس نتایج بدست آمده چنین استدلال شد که چگونگی ارزیابی و نگرش افراد از رشته تحصیلی خود می‌تواند میزان رضایتمندی آنان از ادامه تحصیل در آن رشته را تحت الشعاع قرار دهد. علاقه به رشته انتخابی می‌تواند موجب پیشرفت و ارتقای علمی دانشجویان و یا برعکس منجر به دلزدگی و ناامیدی و خستگی از ادامه تحصیل گردد. یافته‌ها نشان داد که میانگین نمرات نگرش افراد مورد مطالعه نسبت به آینده شغلی خود پایین‌تر از حد قابل قبول بوده است، یعنی، اکثر دانشجویان، نگرش مطلوبی نسبت به آینده شغلی خود نداشته‌اند. نتایج این مطالعه با نتایج مطالعه Samadi^[9] همخوانی دارد.

با توجه به اینکه در این مطالعه با افزایش پایه تحصیلی، میزان رضایت تحصیلی کاهش می‌یابد می‌توان استدلال کرد که عوامل مختلف آموزشی، محیطی و فرهنگی می‌تواند رضایت از تحصیل را متأثر سازد. بنابراین توصیه می‌شود عوامل مخرب رضایت از تحصیل در پایه‌های مختلف تحصیلی شناسایی و در جهت رفع آن اقدام شود. همچنین با توجه به این که دانشجویان رشته‌های مدارک پزشکی و فناوری اطلاعات سلامت آگاهی چندانی در زمان انتخاب رشته تحصیلی خود از محتوای رشته نداشتند، لذا پیشنهاد می‌شود برای آموزش و آگاهی افراد جامعه نسبت به رشته‌های دانشگاهی اقدام صورت گیرد.

از محدودیتهای پژوهش حاضر می‌توان به کمبود منابع نظری در حوزه‌ی اصلی مقایسه میزان رضایتمندی تحصیلی دانشجویان و نیز تحقیقات اندک تجربی که به طور خاص و مبتنی بر فرضیات که در این زمینه انجام شده و کم بودن تعداد نمونه مورد پژوهش اشاره کرد. بنابراین توصیه می‌شود پژوهشی با تعداد شرکت کننده بیشتر و در مراکز آموزشی در نقاط مختلف کشور انجام شود و با یکدیگر مورد مقایسه قرار گیرند.

 همچنین با توجه به در نظر نگرفتن تأثیر متغیرهایی چون وضعیت اقتصادی دانشجو، میزان رضایت از خوابگاه، برنامه‌های فرهنگی، امکانات رفاهی و تفریحی دانشگاه بر میزان رضایت مندی از رشته تحصیلی دانشجویان؛ پیشنهاد می‌شود سایر پژوهشگران پیرامون متغیرهای ذکر شده، مطالعاتی انجام دهند.

نتیجه گیری

چگونگی ارزیابی و نگرش افراد از رشته تحصیلی خود می‌تواند میزان رضایتمندی آنان از ادامه تحصیل در آن رشته را تحت الشعاع قرار دهد. اکثریت دانشجویان دو رشته رضایت بالایی در مورد رشته تحصیلی خود نداشتند، اما بطور کلی دانشجویان رشته مدارک پزشکی نسبت به دانشجویان رشته فناوری اطلاعات سلامت، رضایت بیشتری از رشته تحصیلی خود داشتند. نتایج مطالعه نشانگر آن است که شناخت بسیاری از دانشجویان به هنگام انتخاب رشته ناکامل و دانشجویان، رشته تحصیلی خود را بر اساس آگاهی انتخاب نمی‌کنند.

تشکر و قدردانی

در پایان لازم است از خانم ریحانه شعبانی و خانم حمیده رشیدیان که صمیمانه ما را در انجام این پژوهش یاری نمودند، و همچنین دانشجویان عزیز رشته فناوری اطلاعات سلامت و مدارک پزشکی، تشکر و قدردانی به عمل آید.

تأییدیه اخلاقی

 در کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی کرمان تصویب شده است.

تضاد منافع: هیچ تعارض منافعی وجود ندارد.

 منابع مالی:  توسط محققین تأمین منابع شده است.